Μαρτυρίες γερόντων
Πολλές φορές στις εγκαταστάσεις του Συλλόγου, έρχονται ηλικιωμένοι άνθρωποι από ολόκληρο το νησί, βλέπουν τα άλογα, κάθονται στο καφενείο και διηγούνται παλιές ιστορίες της ζωής τους. Η κουβέντα κάνει κύκλους, ξεκινά από το χωράφι, πηγαίνει στο αλώνι και μετά στο πανηγύρι του Αι Σουλά. Μερικές φορές έγινε και το αντίθετο, πήγαμε εμείς στα σπίτια γερόντων και μιλήσαμε μαζί τους. Αποκομίσαμε πολλά, μάθαμε έθιμα που πλέον δεν υπάρχουν και κατανοήσαμε την σχέση αλληλεξάρτησης που είχαν οι άνθρωποι με τα ζωντανά τους. Μερικές διηγήσεις και μερικές απρόοπτες συναντήσεις έχουν ξεχωριστό ενδιαφέρον και θέλουμε να τις μοιραστούμε μαζί σας.
Εγώ το πιστεύω να το πιστέψετε και εσείς
Πολλοί άνθρωποι του νησιού την πρώτη περίοδο που κατεβάσαμε τα άλογα στις σημερινές εγκαταστάσεις του συλλόγου ήρθαν για να τα δουν. Οι περισσότεροι ηλικιωμένοι μίλησαν με συγκίνηση και μας διηγήθηκαν ιστορίες των παιδικών τους χρόνων. Κυρίως μας μιλούσαν για τα δύσκολα παιδικά τους χρόνια μέσα στα χωράφια. Η κουβέντα από μόνη της μας παίρνει στο θέρος και στο αλώνι. Σχεδόν όλοι είτε είχαν, είτε δεν είχαν άλογο στην οικογένεια τους μας μίλησαν με νοσταλγία για τον Άι Σουλά και τους αγώνες που γίνονταν στην χάρη του. Όλοι οι επισκέπτες είτε το επιδίωκαν είτε όχι και μόνο με την παρουσία τους μας έδιναν και δίνουν μεγάλο κουράγιο. Ένας όμως ηλικιωμένος από την κοινότητα θεολόγος ξεχώρισε με την ιστορία που μας διηγήθηκε. Προπάντων ξεχώρισε η φρεσκάδα που είχε στον λόγο. Ανάμεσα στα πολλά μας είπε. Όταν ήμουν μικρός δούλευα στις πεταλούδες την περίοδο που γίνονταν τα έργα. Επειδή στην ζωή μου άκουσα και είδα πολλά για αυτό ακούστε με προσεκτικά. Τη περίοδο που το νησί μας ήταν υπό ιταλικής κατοχής, ο τότε διοικητής ο MARIO LAGO, πήγε μια βόλτα με τα σκυλιά του σε μια ρεματιά και εντυπωσιάστηκε από το πλήθος των πεταλούδων που είδε. Του άρεσε τόσο πολύ το τοπίο που σχεδόν αμέσως ξεκίνησε έργα ανάπλασης της περιοχής. Για τον σκοπό αυτό ξόδεψε πάρα πολλά χρήματα και αφιέρωσε πάρα πολύ χρόνο. Όταν τελείωσε το έργο, ο ίδιος αναλαμβάνει την πρωτοβουλία και καλεί εξειδικευμένους αρχιτέκτονες για να αναστηλώσει το παλάτι των ιπποτών. Πολλοί συνεργάτες του διαφώνησαν με την κατασκευή των παραπάνω έργων και προσπάθησαν να τον μεταπείσουν. Του πρότειναν αντί αυτών των έργων να κάνει ένα καινούριο λιμάνι ή να χτίσει ένα νοσοκομείο. Η απάντηση που έδωσε ήταν αφοπλιστική. «Αφήστε έναν τρελό να κάνει αυτά που δεν βλέπετε, αυτά που βλέπετε θα τα δουν και άλλοι και κάποτε θα γίνουν.» Σήμερα τα παραπάνω είναι σύμβολα του νησιού, είναι διάσημα σε όλο το κόσμο και συνδράμουν οικονομικά όσο λίγα αξιοθέατα της Ελλάδας. Εγώ δεν θα το δω, μπορεί να μην το δείτε και εσείς, μια μέρα τα άλογα θα γίνουν σαν τις πεταλούδες. Εγώ το πιστεύω, να το πιστέψετε και εσείς.
